Truyện Tế Công Hoạt Phật là một truyện khá mới được giới thiệu với bạn đọc trên trang đọc truyện online, truyện giới thiệu với bạn đọc những tình tiết mà có lẽ phần nào trong lịch sử cũng đã từng nhắc đến, nhưng truyện lại đóng ở một góc độ khác, sống động hơn và không nhàm chán, khô khan. Truyện kiếm hiệp vì thế chắc hẳn những câu chuyện võ hiệp là không thể thiếu đồng hành với nó là dòng chảy song hành với lịch sử, mời bạn đọc truyện để mà hiểu rõ hơn. Nếu nói chính xác thì, truyện xoay quanh đạo tế ( 1150 - 1209 ), ông là thiền sư trung quốc thuộc phái dương kỳ, tông lâm tế, sống vào đời tống, người lâm hải ( chiết giang ), đám đó lý, tên tâm viễn, tự hồ ẩn, hiệu phương viên tẩu. Năm 18 tuổi, ông xuất gia ở chùa Linh Ẩn và lần lượt tham học với các vị: Pháp Không Nhất Bản ở chùa Quán Âm. Sau sư vào núi Hổ Khâu làm môn hạ ngài Hạt Đường Huệ Viễn và nối dòng pháp này. Sư lại đến ở chùa Tịnh Từ, chùa này bị thiêu hủy vì hỏa tai, Sư bước tới hành hóa ở Lăng Nghiêm trùng tu lại còn. Cư dân ở vùng Tần Hồ ăn ốc thường chặt đuôi ốc để ăn. Sư xin những con ốc này thả lại còn trong nước, ốc phần khổng lồ sống lại mà không có đuôi. Bình sanh, tánh tình sư cuồng phóng, thích rượu thịt, nên người đời gọi sư là Tế Điên. Năm 1209, Sư thị tịch, thọ 60 tuổi, nhục thân của sư nhập vào tháp tại Hổ Bào. Tiểu sử của Ngài tóm tắt là thế. Tuy nhiên ta cũng thấy ở Ngài một vài điểm đặc biệt: tánh tình cuồng phóng, thích rượu thịt, có những hành động không giống ai nên có hỗn danh là Tế Điên. Tuy " Điên " dẫu vậy không phải là Điên quậy phá làm người kinh sợ, mà là đem lại cho kẻ ác một số báo ứng kinh sợ khiến phải chừa và người thiện sự vui mừng thích thú. Việc hiển lộng thần thông cứu sống một số không nhỏ ốc bị chặt đuôi biểu hiện lòng từ bi vô lượng với chúng sanh của Ngài là một bằng chứng cụ thể. Cuộc sống lạ lẫm có nhiều cống hiến " Đem lợi ích cho đời " của Ngài, dưới con mắt của người bình dân, trở thành một bậc siêu nhân là điều không thể phủ nhận. Siêu nhân đối với họ là một nhân vật bất tử đủ mọi quyền phép không những thế còn tài năng làm được bất cứ việc gì mà vị ấy cần làm. Từ đó, bọn đó tô đắp vào cuộc đời Tế Điên biết bao nhiêu hành tung kỳ bí với mục đích cứu người giúp đời thật sự là vậy. Một truyền mười, mười truyền trăm, khắp nơi kẻ chợ cũng như ngõ hẻm xóm làng, qua lời kể chuyện của người bán hàng và qua bao nhiêu sự chắt lọc thêm bớt theo trí tưởng tượng của từng nhóm người chính là thế. Lâu dần, Tế Điên Hòa thượng hay Tế Công Hoạt Phật trở thành câu chuyện dân gian được lưu truyền qua cửa miệng mọi người. Đọc truyện Tế Điên, ta thấy thấp thoáng bóng hình đi mây về gió của Tây Du, đậm nét hơn là tính tình hành hiệp trượng nghĩa, cứu khổn phò nguy của anh hùng Lương Sơn Bạc. Điều đó cũng dễ hiểu, vì Tế Điên sống vào thời nhà Tống với biết bao rối ren phát xuất từ lòng tham, hết cướp cạn đến cướp ngày, gây cho dân chúng khổ đau không ít. Thực tế là, trước nỗi khổ đau hằng gánh chịu, gặp được bậc siêu nhân luôn tế khổ phò nguy, qua đó gởi gắm những ước mơ của mình, dù là kể lại hay nghe kể, cũng giải tỏa chút nào phiền muộn, quên bước tới những thực tại trước mắt, âu cũng là một điều thống khoái. Vì thế, ta không lạ gì chuyện Tế Điên với chiếc quạt rách đã gần gũi và phổ biến trong mọi giới quần chúng. Tuy nhiên, đây là quần chúng viết để quần chúng đọc, và do người viết không thông hiểu Phật lý, cho cho nên ta không thể bắt buộc tác phẩm phải thể hiện đúng theo tinh thần Phật giáo thuần túy. Quan niệm " Giết người ác là một việc thực hiện tốt " không phải xuất phát từ lòng từ bị Đạo Phật chỉ có hóa giải chớ không hiện diện đối nghịch thật sự là vậy. Tuy nhiên nhìn chung, tác phẩm cũng đem lại lợi ích " Tránh ác, thực thi lành " một cách không hấp dẫn xa trong lòng dân chúng, được coi như là là một thành tựu đáng kích lệ. Vui mà nghe, nghe mà nhớ, nhớ nhằm làm điều tốt. Bấy nhiêu đó được thành tựu cũng là đạt yêu cầu rồi, mời bạn đọc truyện và kiểm chứng.