# Hồi ức của một geisha – Cuộc đời bí ẩn trong ánh đèn sân khấu Kyoto

Một buổi tối mùa xuân năm 1936, khi tôi mới 16 tuổi, bố đưa tôi đến một buổi trình diễn ca múa nhạc truyền thống ở Kyoto. Là một chàng trai Hà Lan vừa đặt chân đến xứ sở mặt trời mọc, tôi chỉ kịp lưu lại vài khoảnh khắc trong ký ức.

Thứ nhất, chúng tôi là hai người phương Tây duy nhất giữa biển người Nhật. Mọi thứ xa lạ, nhưng lại quyến rũ đến lạ kỳ.

Thứ hai, sau bao tháng miệt mài học tiếng Nhật, tôi vỡ òa niềm vui khi hiểu được chút ít những câu chuyện trao đổi xung quanh.

Nhưng những thiếu nữ trên sân khấu? Tôi chỉ mơ hồ nhớ những tà áo kimono rực rỡ. Nếu không gặp người phụ nữ từng là trung tâm của buổi diễn hôm ấy, có lẽ những ký ức về nền văn hóa geisha đã mãi chìm vào quên lãng.

## Hồi ký không chỉ là câu chuyện cá nhân

Là một sử gia, tôi luôn tin rằng hồi ức chính là tấm gương phản chiếu xã hội. Khác với tiểu sử, hồi ký không bao giờ có cái kết trọn vẹn. Nó như lời kể của một chú thỏ về cánh đồng nó đã đi qua – không thể bao quát hết, nhưng chứa đựng những góc nhìn chân thực nhất.

Thế nhưng, hồi ký của Nitta Sayuri đã khiến tôi phải suy nghĩ lại. Bà không chỉ kể về cuộc đời mình mà còn mở ra một thế giới bí mật của những geisha – những người phụ nữ sống trong bóng tối và ánh đèn sân khấu.

Không một tài liệu nào chân thực và sống động hơn những gì Sayuri chia sẻ. Dù đã có nhiều bài viết về bà, nhưng chính giọng kể từ trái tim mới thực sự làm nên sự khác biệt.

## Tại sao Sayuri quyết định kể lại câu chuyện của mình?

Sayuri không phải là geisha duy nhất có cuộc đời đặc biệt. Nhưng bà là người hiếm hoi dám phá vỡ sự im lặng.

Sau khi rời Nhật Bản năm 1956, bà định cư tại New York, sống trong khách sạn Waldorf Towers suốt 40 năm. Căn hộ của bà trở thành nơi gặp gỡ của giới nghệ sĩ, trí thức, và cả những nhân vật quyền lực.

Mãi đến năm 1985, tôi mới có duyên gặp bà. Với tư cách một nhà nghiên cứu, tôi đề nghị được ghi lại cuộc đời bà.

"Được thôi, Jakob-san," bà nói, "nhưng ông phải tự ghi âm lời tôi kể."

Thế là chúng tôi bắt đầu. 18 tháng, mỗi buổi tối, Sayuri kể, tôi ghi chép. Bà không thích viết, bà muốn nói – như cách những geisha vẫn giao tiếp, bằng ánh mắt, bằng lời thì thầm.

## Bí mật phía sau quyết định tiết lộ cuộc đời

Không có luật nào cấm geisha kể chuyện đời mình, nhưng họ thường giữ im lặng. Sayuri khác.

Bà không còn ràng buộc với quá khứ. Những người từng là một phần cuộc đời bà đã khuất. Khi tôi hỏi lý do bà muốn kể lại câu chuyện này, bà chỉ cười:

"Không kể thì tôi làm gì cho hết thì giờ?"

Liệu đó có phải lý do thật sự? Có lẽ độc giả sẽ tự tìm ra câu trả lời.

## Một di sản vượt thời gian

Sayuri ra đi, nhưng giọng nói của bà vẫn còn đó. Những cuộn băng ghi âm không chỉ lưu lại câu chuyện, mà còn giữ nguyên sự biểu cảm, nỗi xúc động, và cả niềm kiêu hãnh của một geisha huyền thoại.

Đây không chỉ là hồi ký, mà là một cửa sổ mở vào thế giới geisha – nơi ánh sáng và bóng tối đan xen, nơi sự quyến rũ và nỗi cô đơn cùng tồn tại.

Jakob Haarhuis
Giáo sư Lịch sử Nhật Bản, Đại học New York

---
Từ khóa SEO:
- Hồi ký geisha
- Cuộc đời Nitta Sayuri
- Văn hóa geisha Nhật Bản
- Bí mật Kyoto
- Hồi ức lịch sử Nhật Bản